Quà chợ tỉnh

Nhớ những ngày còn nhỏ ở Phan-thiết, thỉnh thoảng mẹ đi chợ “tỉnh” (gọi là chợ tỉnh vì là chợ ở thị xã, hàng hóa đa dạng, để phân biệt với chợ Ba-làng, ở Phú-hài, chủ yếu bán hải sản). Đi chợ tỉnh về, thế nào mẹ cũng mua cho cái gì, thường là đồ ăn : lúc thì bánh da lợn, bánh tai heo, khi thì khúc mía, nải chuối, lạ hơn thì những tràng trái hồng quân hay một nhúm trái du da,…nói chung là những thứ bình thường không có. Đặc biệt hơn là cả nhà sẽ được ăn thịt bò hay thịt heo ngày hôm đó.
Đi chợ tỉnh, mẹ thường đi vào buổi sáng, khoảng trưa thì về. Trong những ngày đặc biệt đó, tới buổi trưa, tôi và mấy đứa em thường ngồi đợi mẹ về (lúc đó chắc chỉ có Vân, Phong). Để có trò chơi giải khuây, chúng tôi thường thi nhau dự đoán xem mẹ sẽ về trong chuyến xe thứ mấy, đôi khi còn bày trò cá cược xem ai thắng (đoán trúng) thì sẽ có quyền chọn phần quà trước, hay sẽ được hưởng phần nhìn có vẻ dồi dào nhất. Những xe được đếm là xe chở khách từ thị xã đi về hướng Phú-hài, thường là xe lam ba bánh hay xe ngựa. Ngày xưa trên tuyến đường đó còn có loại xe lớn hơn, thường được ghi bên hông « Phan Thiết – Rạng – Mũi Né », cho tới giờ thì tôi vẫn không biết Rạng là khúc nào, còn Mũi Né là một địa điểm chưa bao giờ đi tới trong thời gian gia đình sống tại Phan-thiết.
Thường thì tới lúc mẹ về, mọi đứa đều quên hết, nỗi vui có quà đánh tan hết những cá cược trước đó, ai cũng bằng lòng với những gì mẹ cho. Nhớ những chuyện này, so sánh hai đứa con của tôi với những đứa trẻ cùng lứa trong những gia đình khác, tôi nhìn ra chúng thừa hưởng một nét rất đặc thù của gia đình tôi : rất ít bon chen, ganh tỵ
(Quang : Em cũng nhớ hồi nhỏ mỗi khi thấy mẹ đi chợ về là rất mừng vì không có bao giờ mẹ đi chợ về mà không có quà bánh cho mình. Khi còn ở Ban Mê, nhà mình cách mặt đường một đoạn dốc thoai thoải, mỗi sáng mẹ đã dậy từ sớm đi chợ lúc nào mình không hay nhưng mẹ thường về lúc nửa buổi, mẹ thường gánh gánh chứ không xách giỏ. Mẹ hay mua mía, có lần mẹ mua mía nhưng để nguyên cây về cho mỗi đứa một cây, lúc đó chỉ nhớ có anh Nguyên, chị Thủy và em ôm cây mía dài vừa gặm vừa thúc vào nhau (mỗi lần nghịch ngợm sao chẳng nhớ thấy bóng giáng chị Trinh đâu cả, chắc tại chị Trinh ít nghịch cho nên em không nhớ). Khi ở Đakmil món quà mà em nhớ nhất là trái mận quân, ăn xong hàm răng bị đen vì mủ của nó).