Giấc ngủ bên nồi cơm khê...

Ở Vinh Thuỷ, lúc nhà mình còn đối diện với lao xá. Mẹ bận làm gì không biết, có lẽ mắc lo cho em hay bán cây …gì đó. Nên chị bắc nước nấu cơm. Nhà mình lúc ấy nấu cơm bằng lò than. Bắc nồi cơm lên đó rồi, không biết tại “lơ đễnh lơ đàng” mải lo chơi ở một góc nào đó quên đi mất, hay cơm cạn rồi để than nhiều quá, chị không nhớ nữa ! Nhưng khi cha biết được thì nồi cơm đã cháy khét cả rồi. Khét đến nỗi lớp khét dày lên đến bề mặt. Chị hoảng hồn hoảng vía ! Thế là chuẩn bị tâm hồn và thể xác để đón nhận “hình phạt”, không biết phải bao nhiêu roi đây !!!

Các em biết không, lần này có lẽ chị đã lớn hơn trước, hoặc vì cha cảm thấy bất lực không biết phải dùng lời lẽ nào để nói năng dạy dỗ con hay sao, mà cha cho chị một hình phạt “đặc biệt” nhớ đời ! Cha để nồi cơm khét dưới đất trong bếp và bảo chị : “nằm xuống đó, nhìn nồi cơm, ngửi mùi khê mà gẫm suy điều quấy đã làm !” Thế là chị vâng lời, nằm sấp xuống đất , ngóc đầu ngắm nồi cơm khê. . . ! Sau đó cha bận làm gì đó nên bỏ đi và quên khuấy đi mất ! Chị nằm đó, “suy gẫm” cái gì và được bao lâu thì không biết. Chỉ biết là hồi lâu, khi cha trở lại thì thấy chị ngủ ngon lành bên nồi cơm ! Sau đó tiếp diễn thế nào chị không nhớ nữa, chắc chắn là phải cạo và chùi nồi thôi. (Thạch : Em cũng nhớ chuyện này, lúc đó cha kéo xệch chị Tuyết bắt nằm trên cái lán trong căn nhà lá bán cây, nồi cơm khê ngay trước mặt)

Nhưng điều đáng nói hơn là sau khi chị đi tu rồi, có lần cha viết thư cho chị và nhắc lại câu chuyện ấy. Cha đã xin lỗi chị vì thấy cách cư xử đó hơi nghiêm khắc quá đối với chị.

Đúng là cha có hơi nghiêm khắc đối vối đứa con 8 - 9 tuổi gì đó còn ham chơi. Nhưng chính nhờ sự nghiêm khắc của cha mà sau này chị dễ dàng thích nghi với đời tu vốn có nhiều bó buộc. Nhờ đó chị quen với việc kềm chế bản thân. Tự nhiên ai cũng thích tự do thoải mái muốn làm gì thì làm, không ai thích bị ràng buộc vào kỷ luật. Thế nhưng chính kỷ luật rèn luyện con người, giúp kềm hãm những cái quá đáng như cái phanh (cái thắng) cần thiết cho một chiếc xe. Thử hỏi một chiếc xe Honda hay xe hơi mà không có thắng thì tai hại thế nào ?

Cám ơn cha đã giúp cho con nên người !

(Nguyên : Đọc câu chuyện và những suy nghĩ của chị , em thấy đúng vào hoàn cảnh của mình. Cũng bị đòn roi, sau khi suy nghĩ lại cha cũng xin lỗi khi nhận ra mình quá nghiêm khắc với con cái. Em cũng đồng ý với chị về những hiệu quả mà sự nghiêm khắc của cha đã mang lại cho bản thân mình. Thậm chí đối với con cái hiện nay em cũng rất nghiêm khắc. Song nhìn lại cuộc sống , em thấy có một điều gì đó không ổn và cần thay đổi. Nghiệm lại đời mình , em thấy tuổi thơ không trọn vẹn, lúc nào cũng sợ sệt lo lắng , thiếu tự tin mà lại nhiều mặc cảm về thiếu xót, tội lỗi. Sống cam chịu , rất ngại đấu tranh , va chạm. Những điều này theo em đi tu thì rất tốt chứ vào đời thì thiệt thòi quá , em đang muốn thay đổi với các con , chị thấy có nên không …? )

(Chị Tuyết đặc biệt trả lời Nguyên : Mỗi sự kiện có nhiều khía cạnh khác nhau. Chị viết bài này không nhằm mục đích bàn luận rộng rãi về vấn đề giáo dục, càng không có ý đề cao lối giáo dục của cha. Chị chỉ muốn nói lên một khía cạnh tốt mà chị cảm nhận nơi cha khi so sánh với những chủ gia đình khác, là cha luôn quan tâm làm gương sáng và dạy bảo con cái nên người ; nhất là về gương sáng đời sống đức tin của người làm con Chúa.

Thêm vào đó, cha biết mình giới hạn, khiêm tốn dám chấp nhận sự thật là mình có những sai sót, ngay cả với con của mình, dù là mình hành động vì thương nó nhưng cũng có nóng nảy ! Một điều mà chị nghĩ không phải ai cũng ý thức và làm được như vậy.

Ngoài ra cha có một lý tưởng sống mà cha nghĩ là tốt và cha muốn cho con cái cũng được tốt như vậy. Mặc dù trong thực tế nó có vẻ không phù hợp cho lắm với đại đa số người. Nhưng cha có cái lý của cha và bao lâu đứa con đang ở trong vòng ảnh hưởng gia đình thì cha đều áp dụng như vậy. Ngoài ra thì cha cũng có những khuyết điểm như bao con người khác, đó là chuyện bình thường.

Mỗi thời đại có những phương cách giáo dục khác nhau. Nó thay đổi tuỳ theo những biến đổi xã hội và cái nhìn về cuộc sống, về tâm lý của con người qua dòng thời gian. Mỗi phương pháp chắc chắn đều có những cái hay và cái dở của nó. Lại còn tuỳ theo cá tính của người giáo dục nữa. Do đó em đặt vấn đề về vấn đề thay đổi cách giáo dục là phải thôi

Kiểu giáo dục thời đại của cha là « Thương con cho roi cho vọt, ghét con cho ngọt cho bùi ». Có thể là cách giáo dục của cha có những điểm không phù hợp với tâm lý. Tuy nhiên, theo chị nghĩ, cảm nhận mà Nguyên đã trải qua như sợ sệt lo lắng thiếu tự tin, cam chịu, ngại đấu tranh, không hoàn toàn do hậu quả của một phương pháp giáo dục, mà có thể còn do bản chất riêng của mỗi người. (Có thể các anh sẽ soi sáng thêm về việc này nếu muốn bàn luận rộng hơn.) Nhưng phần chị, dù là bị « kềm kẹp » gò bó và phải vâng lời, chị vẫn cảm thấy tuổi thơ của mình rất hạnh phúc trong một gia đình đầm ấm yêu thương giữa cha mẹ và các em. Hơn nữa, một điều mà chị thấy rõ rệt đó là khi sống xa gia đình chị cảm nghiệm hơn tình yêu thương và sự hi sinh của cha mẹ đối với mình và thấy thương cha mẹ nhiều hơn !

Chị nghĩ rằng giáo dục là phải giáo dục mỗi con người riêng biệt, tuỳ theo cá tính và bản chất. Cũng như em không thể đối xử với những đứa con em hoàn toàn giống nhau vì mỗi đứa có một cá tính khác biệt. Có đứa cần phải cứng cỏi cương quyết nhưng ngược lại có đứa cần phải mềm dẻo mới thuyết phục được. Còn chuyện đi tu hay ở đời thì điều căn bản cũng là rèn luyện về nhân cách con người, cho nên chị thấy không có gì dính dáng đến hình thức giáo dục cả.

Trách nhiệm giáo dục con cái là một công việc hệ trọng và cao quý. Một công việc theo chị, đòi hỏi rất nhiều thời giờ và nỗ lực. Cần dành thời giờ để sống gần gũi, quan sát, tìm hiểu, đối thoại chơi đùa với con, để hiểu biết thông cảm và biết cách ứng xử thích hợp. Hơn nữa, trước khi giáo dục con cha mẹ cần phải rèn luyện con người mình tương đối là mẫu mực để nên gương sáng cho con.

Một điều cần thiết nữa là cần có ơn Chúa qua việc cầu nguyện và sống đời Kitô hữu. Chúa giao cho ta trách nhiệm sinh con và lo cho con nên người thì chắc chắn Chúa sẽ ban ơn để ta chu toàn bổn phận của mình.

Nhiều khi phải cân nhắc lợi hại hơn thiệt và phải biết giới hạn đến mức nào là vừa phải.. Chẳng hạn như ai cũng muốn lo lắng về vật chất để con mình không phải thiếu thốn không phải thua thiệt với người ta ; điều đó là tốt, nhưng không biết có phải là tốt nhất hay không, khi gánh nặng về vật chất có thể choán mất phần của tinh thần ?

Chị thấy có nhiều người thành công trong cuộc sống lại thường phát xuất từ những hoàn cảnh khó khăn !!! Nhiều khi « Cái khó ló cái khôn » là vậy và mọi sự trên đời này chỉ là tương đối mà thôi ! Duy có Chúa và tình yêu Chúa là sự thật tuyệt đối và giới răn Người là nơi mình phải dựa vào để làm tiêu chuẩn hành động thì mới không sợ bị sai lầm.

Nguyên ạ, với tư cách và kinh nghiệm của người tu trì, không có con cái, thì chị suy nghĩ và chia sẻ với em như vây. Có lẽ những anh chị em khác có kinh nghiệm trong đời sống gia đình sẽ có những ý kiến khác bổ ích hơn.)

(Quang: Em thấy tội nghiệp chị quá à! Sau này cha cũng nghiêm khắc nhưng không thường dùng những hình phạt nặng như vậy nữa. Có lần em cũng nấu cơm bị cháy đen luôn, em không nhớ rõ nguyên nhân nhưng hình như là em đang nấu cơm thì buồn ngủ quá nên nằm ngủ tại bếp luôn, đến khi mẹ hay ai phát hiện cơm cháy em không nhớ rõ, nhưng có điều cũng không có hình phạt hay la mắng gì trong trường hợp đó cả).